عنوان مقاله: مدیریت اسلامی: رویکرد عرفانی
مولف/مترجم: دکتر علی‌نقی امیری
موضوع: مدیریت اسلامی
سال انتشار(میلادی): 2008
وضعیت: چکیده
منبع: نخستین همایش علمی روش شناسی تحقیق در رهبری و مدیریت اسلامی؛ هیات مروجان رهبری و مدیریت اسلامی
تهیه و تنظیم: پایگاه مقالات مدیریت  www.SYSTEM.parsiblog.com
چکیده: با توجه به مطالعات گسترده‌ای که در زمینه مدیریت اسلامی صورت گرفته، و در عین حال ملاحظه پراکندگی، تکرار، عدم قاعده‌مندی و فقدان الگو، مدل و تئوری جامع نسبت به مطالعات مدیریت اسلامی، رفع این خلاء و انجام نوعی دسته‌بندی از ادبیات موجود ضروری به نظر می‌رسد.
این مقاله بر آن است تا با مروری بر مباحث موجود و تلاش‌هایی که در رابطه با مدیریت اسلامی صورت گرفته، به احصاء یکی از رویکردهای غالب بپردازد. نگاه مقاله حاضر به مدیریت اسلامی، نگاهی رویکردی است. در راستای تبیین مفهوم مدیریت اسلامی، رویکردهای مختلفی موضوعیت یافته، که یکی از مهمترین آنها، رویکرد عرفانی است.
در مدیریت مراتبی وجود دارد که مربوط به شناخت قلبی، هنری و شهودی است و همین امر باعث شده که با دیدی عرفانی و شهودی به آن نگریسته شود. رویکرد عرفانی ـ شهودی به مدیریت در واقع اشاره به همین واقعیت دارد. مدیریت به دلیل سروکار داشتن با انسان و این که انسان از قلب و دل برخوردار است و در روابط و رفتار خود در سازمان و مدیریت چه در نقش مدیر و چه در نقش کارمند، نمی‌تواند عواطف و احساسات قلبی خود را نادیده بگیرد، بخش مهمی از مسایل مدیریتی از همین زوایه موضوعیت یافته‌اند که جز با ابراز قلب توجه و شناخت آن‌ها ممکن نیست؛ این گونه مباحث هم در مدیریت موجود به چشم می‌خورد و هم در مدیریت اسلامی. مبنای تحلیل این مقاله مبتنی بر همین رویکرد می‌باشد.

کلیدواژه‌ها: رویکرد، علم، عرفان، دین، اسلام، مدیریت، علم دینی، مدیریت اسلامی

عنوان مقاله: مورد کاوی خود مدیریتی مدیران نظام اداری کشور و مقایسه آن با خود مدیریتی حضرت امام خمینی(ره)
مولف/مترجم: دکتر محمود رضایی‌زاده ؛ دکتر حسن عابدی‌جعفری
موضوع: مدیریت اسلامی
سال انتشار(میلادی): 2008
وضعیت: چکیده
منبع: نخستین همایش علمی روش شناسی تحقیق در رهبری و مدیریت اسلامی؛ هیات مروجان رهبری و مدیریت اسلامی
تهیه و تنظیم: پایگاه مقالات مدیریت  www.SYSTEM.parsiblog.com
چکیده:
براساس نتایج آزمون تک گروهی بین خود مدیریتی مدیران و حضرت امام تفاوت معنادار وجود دارد. مدیران در دو حوزه خدمات اجتماعی و فرهنگی به ترتیب حائز بیشترین و کمترین امتیاز خودمدیریتی شده‌اند. در زمینه شاخص‌های نیت و عمل خالص، درک فوق حسی و عبادت نسبت به سایر شاخص‌ها، خودمدیریتی مدیران تفاوت بیشتری با خودمدیریتی حضرت امام دارد و در زمینه زیرشاخص‌های تجربه معنوی، پیش‌بینی آینده، عدم انتظار پاداش و تشویق از دیگران، گوش دادن به شکایات و انتقادات دیگران و زمان معنوی نسبت به سایر زیر شاخص‌ها، خودمدیریتی مدیران تفاوت بیشتری با خودمدیریتی حضرت امام دارد.

کلیدواژه‌ها: خودمدیریتی، خودمدیریتی نظام اداری جمهوری اسلامی ایران

عنوان مقاله: روش‌شناسی مطالعات مدیریت: دیدگاه اسلامی
مولف/مترجم: محمد ازگلی ؛ غلامرضا سلگی
موضوع: مدیریت اسلامی
سال انتشار(میلادی): 2008
وضعیت: چکیده
منبع: نخستین همایش علمی روش شناسی تحقیق در رهبری و مدیریت اسلامی؛ هیات مروجان رهبری و مدیریت اسلامی
تهیه و تنظیم: پایگاه مقالات مدیریت  www.SYSTEM.parsiblog.com
چکیده:
پس از مروی بر سیر تحقیقات مدیریت اسلامی و چالش‌های فراروی آن، هدف اصلی از ارائه این مقاله، بحثی عام پیرامون روش‌شناسی مدیریت اسلامی و ترسیم تفاوت‌های عمده آن با روش‌شناسی علم مدیریت است. هم‌چنین، در آن پیرامون موضوعات روش‌شناسی مرتبط با مدیریت اسلامی بحث می‌شود. البته، قصد این مقاله این نیست که به بحث پیرامون روش‌شناسی علم مدیریت و ارزیابی آن بپردازد.
در این موضوع، ادبیات گسترده‌ای وجود دارد که نقل دوباره‌ی آنها در این مقاله، مطلب جدید به منابع دانشی ما نخواهد افزود. در این بخش قصد این است که به بررسی دو پرسش بپردازیم. نخست آن که، چرا ما به موضوع روش‌شناسی به خصوص در حوزه علم مدیریت باید بپردازیم؟. دوم آن که، در علم مدیریت اسلامی، چرا به روش‌شناسی نیاز داریم؟

کلیدواژه‌ها: روش‌شناسی مدیریت اسلامی، روش‌شناسی علم مدیریت، مطالعات مدیریت از دیدگاه اسلام، منابع دانش و حیانی، مدل نظریه‌پردازی علم مدیریت اسلامی

عنوان مقاله: روش پژوهش فرایند چرخه‌ای تحلیل روشی برای گردآوری، تحلیل و استنتاج از داده‌های کیفی پر بُعد در مسیر توسعه دانش مدیریت اسلامی
مولف/مترجم: دکتر جعفر ترک‌زاده
موضوع: مدیریت اسلامی Islamic management

سال انتشار(میلادی): 2008
وضعیت: چکیده
منبع: نخستین همایش علمی روش شناسی تحقیق در رهبری و مدیریت اسلامی؛ هیات مروجان رهبری و مدیریت اسلامی
تهیه و تنظیم: پایگاه مقالات مدیریت  www.SYSTEM.parsiblog.com
چکیده:
در این مقاله با اشاره مختصری به الزامات توسعه و استقرار مدیریت اسلامی به عنوان یک سیستم رفتاری در کشور، اهمیت و ضرورت توسعه بعد مفهومی آن در این روند، مختصراً بیان شده است. سپس بحث مختصری درباره توسعه دانش مدیریت اسلامی و شرایط فنی و زمینه‌ای آن ارائه شده است و بر آن اساس این نتیجه حاصل گردیده است که در شرایط کنونی، اکتشاف، استخراج و تحلیل داده‌ها و اطلاعات مرتبط و استنتاج و استحصال دانش از آنها مستلزم کاربست الگوها و روش‌های کیفی خاصی است که از جله آنها می‌توان به روش فرایند چرخه‌ای تحلیل اشاره نمود. در ادامه، فرایند چرخه‌ای تحلیل که توسط «سارانتاکوس» (1998) به عنوان یک روش تحلیل کیفی و مشتمل بر سه مرحله تقلیل داده‌ها، سازماندهی و تفسیر مطرح گردیده است، به طور مختصر معرفی شده است. نگارنده با عنایت به سادگی و در عین حال قابلیت‌های ویژه این روش، با نظر به شرایط و مقتضیات زمینه‌ای توسعه دانش مدیریت اسلامی و براساس تجارب خود در کاربست این روش در پنج پژوهش، آن را به عنوان یک روش پژوهش کیفی که می‌تواند در مسیر توسعه دانش مدیریت اسلامی کارگر واقع شود، به طور مستدل توسعه داده است. نتیجتاً این روش مشتمل بر چهار مرحله گردآوری اطلاعات، تقلیل احیاگرانه داده‌ها، سازماندهی و تحلیل اطلاعات، تفسیر و نتیجه‌گیری، به طور کاربردی شرح و بسط داده شده است. در پایان نیز مزایای روش مذکور و نیز سیزده نوع تفکر لازم برای کاربست موفق آن بیان شده است.

کلیدواژه‌ها: مدیریت اسلامی، مدیریت دانش، تحقیق کیفی، روش فرایند چرخه‌ای تحلیل

عنوان مقاله: تأملی در رویکرد تأسیسی در تولید مدیریت اسلامی
مولف/مترجم: محمدعلی برزنونی
موضوع: مدیریت اسلامی
سال انتشار(میلادی): 2008
وضعیت: چکیده
منبع: نخستین همایش علمی روش شناسی تحقیق در رهبری و مدیریت اسلامی؛ هیات مروجان رهبری و مدیریت اسلامی
تهیه و تنظیم: پایگاه مقالات مدیریت  www.SYSTEM.parsiblog.com
چکیده: سخن گفتن از مدیریت اسلامی مسبوق بر بحث از «علم دینی» است. در سال‌های اخیر بحث پیرامون این مفهوم که تعبیر دیگر آن «علم بومی» است، رونق فراوان یافته است. بحث از علم و دین و رابطه‌ی این دو با هم، قدمتی بسیار دارد.
در یک نگاه کلان، می‌توان رویکردها به علم دینی و مدیریت اسلامی را به سه رویکرد اصلی تقسیم کرد:
الف) رویکرد استنباطی که از آن تحت عنوان «دین‌شناسی دائره المعارفی» نیز یاد می‌کنند و براساس این رویکرد، در یک نگاه، دین مشتمل بر همه‌ی جزئیات است و برای استنباط آن‌ها باید کوشید. در نگاه دیگر، فراهم آوردن علم دینی مستلزم استخراج اصول و کلیات آن از متون دینی است.
ب) رویکرد تهذیبی و تکمیل علوم موجود با نگاه امضایی که در تاریخ اسلام سابقه دارد و نوعی تطبیق خام و البته تکلف‌آمیز یافته‌های علمی با متون دینی است که اشکالات خاص خود را نیز در بر دارد.
ج) رویکرد تأسیسی که با تأمل در مفروضات پیشینی علوم و تغییر آن‌ها براساس آموزه‌های دینی به دست می‌آید. براساس این رویکرد، بحث درباره‌ی علوم انسانی اسلامی در گرو آن است که بتوان قسمت هایی از اندیشه‌ی اسلامی را به منزله‌ی پشتوانه‌ی متافیزیکی برای تحقیق در علوم انسانی به کار گرفت تا علم دینی به این معنا موجودیتی یک‌پارچه یابد.
سیر علوم انسانی نوین که مبدأ و مرجع فعلی آن غرب است، بسیار تأمل‌انگیز است. غربیان تلاش کرده‌اند علوم انسانی خود را بر مبانی متافیزیکی خودشان استوار سازند. نگاه ویژه‌ی آن‌ها به هستی و انسان، تمایز بین ماده و روح، شناخت‌شناسی و نیز انحصار روش‌های شناخت بشر به تجربه و حس و نادیده انگاشتن راه‌های دیگر...، علوم انسانی‌ای را پدید آورده است که صبغه‌ی تجربه‌گرایانه دارد و با علوم دیگر از آن سرزمین‌ها هم زبان است.
به اعتقاد صاحب این قلم، اگر بخواهیم سخن از علوم انسانی اسلامی و به تبع آن مدیریت اسلامی به میان آوریم ـ که باید سخن بگوییم و اصول و مبانی مفتح و غیر مفتح بسیاری در مجموعه معارف و اندیشه‌های مسلمین وجود دارد که باید کاویده شود ـ باید علوم انسانی جدید ـ که محصول خرد جمعی بشر غربی با مبانی خاص خود است ـ در چهار محور اساسی زیر در چارچوب جهان‌بینی اسلامی مورد «باز تفسیر» قرار گیرد:
1. هستی‌شناسی اسلامی: نگرش توحیدی اسلام به هستی و واقعیات فیزیکی و متافیزیکی و مراتب و سطوح آن اعم از مراتب و سطوح مادی و معنوی، باید به طور عمیق و دقیق بررسی شود و در میان دانش‌پژوهان و دانشمندان نفوذ یابد.
2. معرفت‌شناسی اسلامی: نگرش معرفت‌شناسی کل‌انگارانه و توحیدی اسلام نسبت به واقعیات و علم به واقعیات، به ویژه پدیدارهای انسانی ـ که موضوع تحقیق در علوم انسانی است ـ کیفیت معرفت، ساختارشناسی واقعیت و الگوهای فهم و نیز انواع شناخت بشری اعم از «شناخت تجربی»، «شناخت عقلانی»، «شناخت شهودی» و «شناخت وحیانی» مورد توجه قرار گیرد.
3. انسان‌شناسی اسلامی: انسان اسلام باید مورد شناسایی دقیق و عمیق قرار گیرد. تعریف انسان و ماهیت او، ویژگی‌های انسان و ابعاد مختلف وجودی او از دیدگاه اسلامی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد. تعریف انسان در غرب با تعریف انسان در اسلام کاملاً متفاوت است. 4. روش‌شناسی اسلامی: روش تحقیق مناسب در علوم انسانی و رشته‌های مختلف آن با توجه به جنبه‌های مختلف رفتار آدمی و روابط و مناسبات آدمیان با یکدیگر و آثار و نهادهای ناشی از رفتارهای فردی و جمعی در روابط انسان‌ها و نیز ابعاد مختلف وجودی انسان براساس بینش اسلامی انتخاب شود و تنها به تجربه ـ که یکی از شناخت‌های بشری و روش‌های تحقیق است ـ بسنده نگردد.
چهار محور کلان فوق که به عنوان پیش‌فرض‌های متافیزیکی در علوم انسانی تأثیرگذار شوند، علوم انسانی اسلامی را ممکن و میسر خواهند کرد. در این صورت، هدف از کسب علم نیز الهی خواهد بود و فعالیت علمی، فعالیت دینی و عبادت شمرده خواهد شد و آدمی به خدا نزدیک و نزدیک‌تر می‌شود. در نتیجه کاربردهای علمی و نتایج پژوهش‌های علمی هم در جهت مصالح بشریت سوگیری خواهند داشت و جامعه‌ی انسانی مسیر سعادت را خواهد پیمود.
این نکته شایان ذکراست که هشدارهای جدی امام راحل پس از پیروزی انقلاب اسلامی مبنی بر اسلامی کردن دانشگاه‌ها و دغدغه‌های حکیمانه‌ی مقام معظم رهبری در این باره دو روی ظاهری و باطنی دارد. دانشگاه‌های ما پس از انقلاب در بعد ظاهری در اسلامی شدن تلاش کرده و عمدتاً موفق بوده‌اند. اما روی دیگر این سکه، بعد باطنی آن است. مراد از بعد باطنی، محتوای متون درسی و مبانی آن‌ها و پیش‌فرض‌های مقبول در علوم و جهت‌گیری‌های کاربردی آن است. این اقدام، که از آن تحت عنوان «انقلاب فرهنگی» نیز یاد می‌شود، هنوز به وقوع نپیوسته است. این کار همتی پویا و طولانی همراه با گام‌های درست می‌طلبد. اجتهاد علمی لازمه‌ی محیط‌های علمی و دانشگاهی است و برای دستیابی آن به تعبیر مقام معظم رهبری، دو عنصر «قدرت علمی» و «جرأت علمی» ضروری است. هم باید با هوش وافر، به دنبال ذخیره‌ی علمی لازم و مجاهدت فراوان برای یادگیری بود و هم باید برای تقویت بنیه‌ی علمی کشور و پیشرفت علم و فن‌آوری، باید با نواندیشی و نوآوری علمی، خود را از قید جزمی‌گری تعریف‌ها و نظریه‌های علمی القا شده از سوی غرب و دایمی دانستن آن‌ها رهانید. باید علاوه بر مصرف کردن فرآورده‌های علمی دیگران، به معنی حقیقی کلمه، علم را نیز با روشمندی و ضابطه تولید کرد. لازمه‌ی این کار، به وجود آمدن خودآگاهی جمعی در محیط‌های علمی نسبت به فرهنگ وارداتی و تحکم‌آمیز غربی است.
در این نوشتار، پس از بررسی اجمالی سیر علوم انسانی نوین و تأملی در مبانی و پیش‌فرض‌های آن، سه رویکرد مطرح در علم دینی مورد بررسی و نقد قرار می‌گیرد و دیدگاه مختار در این زمینه، که مبتنی بر رویکرد تأسیسی با تأمل در پیش‌فرض‌های چهارگانه و بازتفسیر آن‌ها تشریح می‌گردد.

عنوان مقاله: پرسش‌های بزرگ در زمینه مطالعات سازمان و مدیریت اسلامی
مولف/مترجم: دکتر حسن عابدی‌جعفری ؛ حمزه خواستار ؛ امیر اعظمی
موضوع: مدیریت اسلامی
سال انتشار(میلادی): 2008
وضعیت: چکیده
منبع: نخستین همایش علمی روش شناسی تحقیق در رهبری و مدیریت اسلامی؛ هیات مروجان رهبری و مدیریت اسلامی
تهیه و تنظیم: پایگاه مقالات مدیریت  www.SYSTEM.parsiblog.com
چکیده:
مطالعات سازمان و مدیریت اسلامی و مفاهیم تحقیقی متناظر با آن، موضوع تحلیل و مطالعه در سال‌های اخیر بوده است. اما طی این تلاش‌ها، برخی پرسش‌ها و مسائل در این زمینه هنوز بدون پاسخ باقی مانده‌اند و یا نادیده گرفته شده‌اند. در این مقاله سعی شده است تا پرسش‌های اساسی که در هنگام بحث در مورد مطالعه سازمان و مدیریت اسلامی مطرح می‌شوند، مورد مداقه قرار گیرند. نویسندگان بر این عقیده‌اند که سازمان‌ها در هر جامعه‌ای که تأسیس شده و رشد یابند، از نوعی هم شکلی با ویژگی‌های بنیادین آن جامعه برخوردارند؛ به همین ترتیب، سازمان‌هایی که در جوامع اسلامی تأسیس می‌شوند با جوامع خود هم‌شکل هستند. بنابراین شناخت مفروضات اساسی فرهنگی و ارزش‌های مسلط در هر جامعه می‌تواند به محققان در درک واقعی‌تر مفهوم سازمان و مدیریت از دید افراد همان جامعه کمک نماید. مهمترین پرسش‌هایی که در زمینه مطالعه سازمان و مدیریت اسلامی وجود دارند و در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته‌اند عبارتند از:
1. آیا نظریه‌های سازمان و مدیریت غربی را این طرف مرزها نیز می‌توان به کار گرفت؟
2. سازمان و مدیریت اسلامی چگونه تعریف می‌شوند؟
3. مجادلات عقلانیت ـ ارزش‌مداری و سود ـ ایدئولوژی در سازمان‌های اسلامی چگونه پاسخ داده می‌شوند؟
4. آیا مطالعه سازمان و مدیریت اسلامی نیازمند روش‌شناسی متفاوت با مطالعات سازمان و مدیریت در جوامع غیر اسلامی است؟

عنوان مقاله: آینده‌نگاری فناوری (مطالعه موردی:چین)
مولف/مترجم: محمدرضا بخشی
موضوع: آینده پژوهی
سال انتشار(میلادی): 2007
وضعیت: تمام متن
منبع: ماهنامه تدبیر-سال هجدهم-شماره 182
تهیه و تنظیم: پایگاه مقالات مدیریت  www.SYSTEM.parsiblog.com
چکیده: در این مقاله پس از بیان اهمیت، تاریخچه و خلاصه‌ای از روش‌‌شناسی، آینده‌نگاری چین از ابعاد مختلف بررسی شده است. ابعاد آینده‌نگاری چین شامل سابقه، اهداف، افق، روش، کاربردهای مورد انتظار، معیار انتخاب کارشناسان، معیار انتخاب فناوری، سازمان کاری، سؤالات دلفی و برخی نتایج حاصل از مطالعه است. نتیجه‌گیری و پیشنهادها نیز بخش پایانی مقاله را تشکیل می‌دهد. به طور کلی بررسی علوم و فناوریها در چین نشان می‌دهد که فناوری اطلاعات، علوم حیاتی و زندگی، علوم مربوط به انرژی و محیط‌زیست، نیمه‌رساناها، مواد جدید، نرم‌افزار و مواد آهنی و استیلی از اهمیت بیشتری برخوردارند.

متن کامل مقاله

عنوان مقاله: انواع پرداختهای تشویقی
مولف/مترجم: شهرام خلیل نژاد
موضوع: مدیریت منابع انسانی
سال انتشار(میلادی): 2007
وضعیت: تمام متن
منبع: ماهنامه تدبیر-سال هجدهم-شماره 182
تهیه و تنظیم: پایگاه مقالات مدیریت  www.SYSTEM.parsiblog.com
چکیده: همان طور که می‌دانیم در حال حاضر بسیاری از کارکنان تنها حقوق یا دستمزد ساعتی نمی‌گیرند، بلکه آنها از انواع پاداشها و مزایا و منافع نیز بهره مند می‌شوند . یکی از این موارد، سیستم‌های پرداخت تشویقی یا پرداخت بر اساس عملکرد است. تحقیقات نشان می‌دهند که پرداختهای تشویقی فردی در حدود 30% و پرداختهای تشویقی گروهی در حدود 15 تا 20 درصد بر عملکرد افراد و در نتیجه عملکرد کل سازمان اثر می‌گذارد .  هدف از این مقاله توضیح مفهوم پرداختهای تشویقی و چرایی استفاده گسترده تر از آن در سالهای اخیر، بیان اهداف کلیدی برنامه های پرداخت تشویقی، سبکهای مختلف پرداخت و مزایا و معایب آنها ، رابطه سیستم‌های پرداخت مبتنی بر عملکرد با فرهنگ سازمانی و ملی ، چگونگی تامین مالی این گونه طرحهای جبران خدمت و ارتباط این‌گونه پرداختها با اهداف استراتژیک بازرگانی و ... است.

متن کامل مقاله

عنوان مقاله: بازنگری در بهره وری
مولف/مترجم: مهندس عبدالله آراسته
موضوع: بهره وری
سال انتشار(میلادی): 2007
وضعیت: تمام متن
منبع: ماهنامه تدبیر-سال هجدهم-شماره 182
تهیه و تنظیم: پایگاه مقالات مدیریت  www.SYSTEM.parsiblog.com
چکیده: تاکنون مطالب زیادی درخصوص بهره وری، اهمیت و تعاریف آن، انواع واهداف بهره وری نگاشته شده است. آنچه این گفتار درپی آن است، گذر از این مفاهیم و پرداختن به ابعاد تازه بهره وری است. اگر بهره وری را استفاده مطلوب، موثر و بهینه از مجموعه امکانات، ظرفیتها، پتانسیل‌ها، نیروها، منابع و فرصتها تعریف کنیم و یا هر تعریف معتبر دیگری برای آن ارائه دهیم، همیشه سوءبرداشتهایی درمورد بهره وری وجود دارد. این مقاله با بررسی برخی سوءبرداشتها درمورد بهره وری آغاز می کند و سپس مفهوم بهره‌وری بسزا رابطه بهره وری با کیفیت، استراتژی‌های جدید برای بهبود آن را شرح می‌دهد.

متن کامل مقاله